Jump to content

Ալեքսանդր Արբուզով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ալեքսանդր Արբուզով
Александр Арбузов
Ծնվել էօգոստոսի 31 (սեպտեմբերի 12), 1877
Arbuzov Bäräne, Q42309007?, Spassky Uyezd, Կազանի գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն
Մահացել էհունվարի 21, 1968(1968-01-21) (90 տարեկան)
Կազան, Թաթարստանի Ինքնավար Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանԱրսկոե գերեզմանատուն
Բնակության վայր(եր)Q55956472?[1]
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունքիմիկոս, գյուտարար և քաղաքական գործիչ
Հաստատություն(ներ)Կազանի Դաշնային համալսարան
Գործունեության ոլորտքիմիա և քիմիկոս
Պաշտոն(ներ)ԽՍՀՄ գերագույն խորհրդի պատգամավոր
ԱնդամակցությունՌուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԿազանի կայսերական համալսարան
ԿոչումԽՍՀՄ ԳԱ անդամ
Գիտական ղեկավարԱլեքսանդր Զայցև
Եղել է գիտական ղեկավարĞilem Qamay? և Ivan Lapkin?
Պարգևներ
Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս
Լենինի շքանշան Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալ
և Ստալինյան մրցանակ
Երեխա(ներ)Boris Aleksandrovich Arbuzov?
 Aleksandr Arbuzov Վիքիպահեստում

Ալեքսանդր Երմինինգելդովիչ Արբուզով (ռուս.՝ Александр Ерминингельдович Арбузов, օգոստոսի 31 (սեպտեմբերի 12), 1877, Arbuzov Bäräne, Q42309007?, Spassky Uyezd, Կազանի գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն - հունվարի 21, 1968(1968-01-21), Կազան, Թաթարստանի Ինքնավար Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային քիմիկոս։ ՍՍՀՄ ԳԱ ակադեմիկոս (1942), Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1957)։ 1945–63-ին եղել է ՍՍՀՄ ԳԱ Կազանի մասնաճյուղի նախագահ։ Արբուզովը ղեկավարել է Կազանի համալսարանի (1915–30) և Կազանի քիմիա–տեխնոլոգիական ինստիտուտի (1930–63) օրգանական քիմիայի ամբիոնները։ Զբաղվել է ֆոսֆորօրգանական միացությունների, նաև կատալիզի, քիմիական տեխնոլոգիայի, քիմիայի պատմության և տաուտոմերիայի ուսումնասիրությամբ։ Նրա հայտնաբերած «Արբուզովի ռեակցիան» ֆոսֆորօրգանական միացությունների սինթեզման կարևոր եղանակներից է։ Արբուզովը ՍՍՀՄ պետական մրցանակների դափնեկիր էր (1943, 1947), ՍՍՀՄ II–VI գումարումների Գերագույն խորհրդի դեպուտատ։ Պարգևատրվել է Լենինի 5, Կարմիր դրոշի շքանշաններով։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Избранные труды, М., 1952.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսանդր Արբուզով» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 706